NASA ile çalışan Türk bilim insanları, kayıp kara deliğin peşinde
Her türlü maddeyi ve ışığı kendisine çekebilecek kadar güçlü bir çekim alanı olan ve kütleleri epeyce büyük olan kara delikler, günümüzde hala gizemini koruyor.
Bilim insanları, ‘Abell 2261’ ismi verilen galaksi kümesinin merkezinde neden muhteşem kütleli bir kara delik tespit edemediklerini çözmeye çalışıyor.
Bu mevzu hakkında araştırmalara başlayan NASA, proje kapsamında ajansın en güçlü teleskoplarından ikisinin kullanıldığını duyurdu.
TÜRK PROFESÖRLER DE VAR
NASA’nın kozmosta hayat arayışının izini sürecek projesine liderlik eden Prof. Betül Kaçar’ın akabinde, Türk Profesör Kayhan Gültekin’in de kayıp kara deliğin gizemini çözmeye çalışan bir araştırmaya öncülük ettiği açıklandı.
ABD’nin önde gelen eğitim kurumlarından birisi olan Michigan Üniversitesi’nde misyon yapan Gültekin ve takımının husus ile ilgili yayınladığı makaleye nazaran, Chandra X-ray Teleskobu ve Hubble Uzay Teleskobu’yla yapılan son gözlemlerde de bir galakside bulunması gereken devasa kara deliğe dair delil bulunamadı.
Gültekin, Forbes mecmuasına verdiği demeçte, parlak bir galaksi kümesinin kara deliğini kaybetmesinin tek mantıklı açıklamasının “yerçekimsel dalga geri tepmesi” olarak bilinen süreç olduğunu söyledi.
Kara delikler birleştiğinde, yerçekimi dalgaları ismi verilen uzay-zamanda dalgacıklar üretirler.
Bu türlü bir birleşmenin ürettiği büyük ölçüdeki yerçekimi dalgaları, bir tarafta başka tarafa nazaran daha güçlüyse, kara deliğin galaksinin merkezinden zıt tarafta uzağa gitmiş olabileceği varsayılıyor.
Gök bilimciler kara deliklerin geri tepmesi için kesin bir delil bulamadılar ve muhteşem kütleli kara deliklerin yerçekimi dalgaları oluşturacak ve birleşecek kadar birbirlerine yaklaşıp yaklaşmadıkları bilinmiyor.
Abel 2261 galaksisi, geri tepen bir kara delik aramak için kusursuz bir gökadadır, zira iki büyük kara delik ortasında bir birleşmenin gerçekleşmiş olabileceğine dair şimdiye kadar iki işaret bulundu.
Birinci olarak, Hubble Uzay Teleskobu ve Subaru Teleskobu’ndan gelen optik bilgiler, boyutundaki bir galaksi için beklenenden çok daha büyük bir galaktik çekirdek ortaya çıkardı.
İkinci işaret ise, Abel 2261‘deki en fazla yıldız yoğunluğunun, galaksinin merkezinden 2.000 ışık yılı uzakta olması olarak kayıtlara geçti.
Yıldızların merkez dışı ağırlaşmasına, iki üstün kütleli kara deliğin birleşmesi ve akabinde tek, daha büyük bir kara deliğin geri tepmesi üzere şiddetli bir olay neden olmuş olabilir.
Kelam konusu galakside, kara delik birleşmesinin gerçekleştiğine dair ipuçları olsa da ne Chandra ne de Hubble dataları, kara deliğin kendisine dair rastgele bir ispat sunamıyor.
Kaynak: Ensonhaber